αντινεοπλασματικά

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται εναντίον των νεοπλασιών. Παρεμβαίνουν και εμποδίζουν την αναπαραγωγή των νεοπλασματικών κυττάρων και τελικά τα καταστρέφουν. Ο μηχανισμός με τον οποίο αναπτύσσουν αυτή τους την ιδιότητα ποικίλλει καμιά φορά και στο ίδιο φάρμακο, ανάλογα με τη δόση που χορηγείται. Μειονεκτήματά τους είναι η έλλειψη εκλεκτικότητας (δηλαδή δρουν πάνω σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού, ανεξάρτητα αν είναι νεοπλασματικά ή όχι) και τα ποικίλης φύσης και σοβαρότητας τοξικά φαινόμενα που προκαλούν. Η δράση τους είναι εντονότερη στα κύτταρα που πολλαπλασιάζονται με ταχύτερο ρυθμό. Τα α. ανήκουν σε τέσσερις βασικές ομάδες: αλκυλιωτικά, αντιμεταβολίτες, ορισμένα αντιβιοτικά (ακτινομυκίνη C) και αλκαλοειδή. Μερικά από τα α. σε χρήση είναι η κυκλοφωσφοραμίδη, η χλωραμβουκίλη, το ΤΕΜ, το Bayer Ε 39,η 6-μερκαπτοπουρίνη, η ακτινομυκίνη C και μερικά αλκαλοειδή που εξάγονται από το φυτό βίγκα η ροδίνη.Τα φάρμακα αυτά έχουν καλή επίδραση στην οξεία και χρόνια λευχαιμία, στο χοριοεπιθηλίωμα και στο κακόηθες λεμφοκοκκίωμα, ενώ η δραστικότητά τους εναντίον άλλων τύπων νεοπλασιών (πνεύμονα, στομάχου κ.ά.) έχει αποδειχτεί πολύ μέτρια. Στον τομέα των α. αξίζει να γίνει ιδιαίτερος λόγος για τις ορμόνες, των οποίων όμως η αποτελεσματικότητα περιορίζεται μόνο στις νεοπλασίες που αισθάνονται την ενέργειά τους, επειδή έχουν διατηρήσει τα ίδια χαρακτηριστικά και την ίδια ικανότητα αντίδρασης στα ορμονικά ερεθίσματα με τους φυσιολογικούς ιστούς από τους οποίους κατάγονται· σε αυτές τις περιπτώσεις η ορμονική θεραπεία έχει λαμπρά αποτελέσματα. Από τις ορμόνες που χρησιμοποιούνται στη θεραπευτική αγωγή των νεοπλασμάτων αναφέρουμε τα οιστρογόνα, που χρησιμοποιούνται στο καρκίνωμα του προστάτη και επιτρέπουν να τεθεί σε έλεγχο ο πολλαπλασιασμός των καρκινικών κυττάρων για χρόνια· την προγεστερόνη και τα παράγωγά της στο καρκίνωμα της μήτρας· την τεστοστερόνη και τα παράγωγά της στο μεταστατικό καρκίνωμα του μαστού. Στο πεδίο των ορμονών, μια από τις πρώτες θέσεις στην αντινεοπλασματική θεραπεία κατέχουν τα κορτικοστεροειδή, που χρησιμοποιούνται πολύ σε μερικούς τύπους νεοπλασιών του αίματος (λευχαιμία) και, μερικές φορές, σε συμπαγείς νεοπλασίες. Γενικά παρεμποδίζουν τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και ιδιαίτερα εκείνων του λεμφικού ιστού.